“His labors had vast influence in bringing about the era of human flight.”
“Onun çalışmalarının insan uçuşu çağını getirmede büyük etkisi oldu.”
(Wilbur Wright).
Fransız asıllı Amerika’ya göç etmiş Octave Chanute çok başarılı bir inşaat mühendisi olup havacılık tarihinin en önemli isimlerinden birisidir. Büyük mühendislik topluluklarının lideri olmuş ve önemli projeleri gerçekleştirmiştir. Missouri Nehri üzerindeki ilk demiryolu köprüsünün yanı sıra Chicago ve Kansas City’deki birlik depolarını (Union Stockyards) tasarlamıştır. Kendisini iyi yetiştirmiş bir mühendis olarak, yeni tasarımları ve karmaşık köprüleri, demiryolu terminalleri inşaatları ve olağan dışı inşaat malzemeleri kullanmasıyla bir efsane haline gelmiştir.
Bu ünlü havacılık öncüsünün hayatına kısaca bakacak olursak; Octave Chanute, 18 Şubat 1832’de Paris’te dünyaya gelmiştir. Babası Joseph, annesi Elise Chanut’dır. Baba Joseph Chanut, Collège de France’da profesördü. Babasıyla beraber 1838’de Amerika Birleşik Devletleri’nin New Orleans şehrine göç etti. New York’ta özel okullarda okudu. Mezuniyet sonrasında Hudson Nehri demiryolu inşasında çalıştı. Sonrasında 1853 yılında batı demiryollarına giderek birçok farklı mühendislik pozisyonlarında bulundu. Missouri Nehri üzerindeki ilk köprünün inşası başta olmak üzere önemli projelerde başmühendis olarak görev yaptı. 1873’ten 1883’e kadar Erie Demiryolu Şirketinin başmühendisliğini yürüttü. Ayrıca, büyük Amerikan mühendislik topluluklarının lideri oldu. 1889 yılında, 57 yaşındayken emekli oldu. Sonrasında da havacılık alanında ikinci bir kariyere başladı. Tanınan ünlü bir mühendis olmasından dolayı havacılık alanına saygınlık kazandırdı. Havacılığın ilerlemesinde önemli katkıları oldu.
Octave Chanute havacılığa çok meraklıydı. Bu yüzden emeklilik sonrasında bu alana yoğunlaştı. İnşaat alanında kendisini başarılı bir mühendis yapan analitik üslupla uçuş sorunlarına da çözümler getirmeye odaklandı. Araştırmalarında adım adım çözüme giden bir yaklaşım sergiledi. Önce bilinen tüm verileri bir araya getirip tanımladı ve gördüğü sorunları raporladı. Daha sonra mühendislik bilgisini daha önceki araştırmacıların çalışmalarını analiz etmek için kullandı. Başarılarını ve başarısızlıklarını tanımlayarak ve analiz ederek; hataları ortadan kaldırmaya ve uçuş bilimini ilerletmeye gayret gösterdi.
Octave Chanute’nin havacılığı geliştirmek için gayretlerinden birisi de 1894 yılında yayınladığı “Progress in Flying Machines” isimli kitabıdır. Kitap, dünyanın ilk erken havacılık deneyleri özeti olmakla birlikte insanın uçma girişimlerinin tarihini de tek ciltte bir araya getirdi. Bu kitap, uçakların tarihi ve mevcut durumu hakkında birçok belirsizliğin ortadan kaldırılmasına yardımcı oldu. Havacılıkla ilgilenen herkes için öncü bir referans çalışması haline geldi. Octave Chanute kitabında gelecekte standart bir terminoloji haline gelecek bazı önemli terimleri (uçak, kaldırma, sürükleme, havacılık mühendisi) resmileştirdi. Bu ilk yazılarında, başarılı bir uçuşun gerçekleştirilmesi için çözülmesi gereken on temel problem olduğunu belirtti. Bu on temel problem ise; havanın direnci, kullanılacak olan motor, tahrik gücü için yapı, uçağın gövde şekli, destekleyici yüzeyler, gövdenin malzemesi, denge, istenilen her koşulda çalıştırma, emniyetli iniş yapma ve istenilen yönde hareket ettirebilme gibi konuları içermekteydi. Octave Chanute aynı zamanda Avrupa’yı Wright kardeşlerin başarısından haberdar eden kişiydi. Ayrıca büyük mühendislik topluluklarının toplantılarında havacılık üzerine oturumlar düzenledi. Chicago’daki Kolomb Dünya Fuarı’nda (1893) ve St. Louis’deki Louisiana Satın Alma Fuarı’nda (1904) uçuş teknolojisi üzerine konferanslar düzenledi ve gelecek vaat eden genç havacılık meraklılarına yardım teklif etti.
Octave Chanute asistanlarıyla birlikte, 1896 yazında Michigan Gölü’nün güney ucundaki Indiana Dunes’da bir dizi planörü test etti. Deneylerine 1896’da Lilienthal tipi planörlerle başladı. Deneylerinde başkaları tarafından yapılmış tasarımları kullanarak doğrulamak ve hataları görmek istiyordu. Lilienthal tipi planörün kusurlu ve güvensiz olduğu sonucuna vardı. Bir sonraki planörü ise çok düzlemli “Katydid”di. Bu planörle kanatlar üzerindeki hava akışlarını inceledi ve farklı konfigürasyonlarda uçuşlarını gerçekleştirdi. Böylece, kanatların pozisyonunu iyi bir verim alacak şekilde değiştirdi. Ardından, ekibiyle birlikte üç kanatlı bir planör tasarladılar ve deneyler yaptılar. Devam eden bu deney sürecinde yardımcıları ile birlikte, daha sonra Wright Kardeşler tarafından benimsenen Pratt kafes ilkesine göre tasarlanıp üretilen çift kanatlı bir planör geliştirdiler. Hedefin “otomatik denge” olduğu ve kanat döndürmenin pilotun ağırlığını değiştirmekten daha iyi kontrol sağladığı sonucuna vardı. Ancak yaptığı planörlerin tümü uygun denge kontrolü için pilotun vücut hareketlerine dayanıyordu. Başarılı bir şekilde uçan bir dizi planör tasarlayıp üreterek otomatik uçuş kontrolünü araştırmaya başladı. Bu planörlerden üçü kendi tasarımı ve ikisi başkaları tarafından tasarlanmıştı. Octave Chanute’un ileri yaşı, kendisinin pilotluk yapmasını engelledi ancak asistanları tarafından yapılan uçuşlarla ilgili bilimsel gözlemleri ve sonuçları saklamadan cömertçe paylaşması havacılığa ilgiyi artırdı ve ilerlemelerin hızlanmasına katkı sağladı.
Octave Chanute, köprü mimarilerine benzer şekilde uçak gövdelerinde kafes sistemlerini uygulamıştır. Onun planörleri, Wilbur ve Orville Wright kardeşlerin kendi yapısal tasarımları için bir başlangıç noktası oldu. Wright kardeşler, 1899 yılında çalışmalara başladıklarında Octave Chanute ile arkadaş oldular. Aralarında düzenli olarak mektuplaşıyorlar ve birbirlerine düşüncelerini aktarıyorlardı. Octave Chanute, Wright kardeşlere danışman olarak destek verdi, çabalarını teşvik etti ve tavsiyelerde bulundu. 1901 ile 1903 yılları arasında Kuzey Carolina’nın Dış Bankaları’ndaki kamplarını ziyaret etti. Onları çalışmalarında cesaretlendirdi. Wright kardeşlerin 1902 planör, 1904 ve 1905 motorlu uçuşlarını izledi. Onların yazılarını da yayınlayarak havacılığa ilginin artmasına yardımcı oldu.
Octave Chanute, uçağın icadının yorulmaz ve özverili destekçisi oldu. Havacılık araştırmalarını topladı ve talep eden herkesin kullanımına sundu. O teknik bilgilerin halka ait olduğuna inanıyordu. Bilimin ilerlemesi için iş birlikçi bir yaklaşımı destekliyordu. Buluşlarını asla patentlemedi ve bulgularını ilgilenen herkese sunmaktan ve paylaşmaktan mutlu oldu. Havacılıktaki gelişmelerin Avrupa’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne transferine katkı sağladı.
Başarılarla dolu hayatı 23 Kasım 1910’da Chicago’da son buldu. Illinois eyaletinin Peoria şehrindeki Springdale mezarlığına defnedildi. Arkasında havacılık tarihi için çok önemli eserler bıraktı. Wilbur Wright, onun için 1910 yılında “Hiç kimse onun gibi kendi zamanından pay alamayacak kadar alçakgönüllü değildi. Sabır ve iyi kalplilikte nadiren geçildi. Çok az kişi evrensel olarak daha fazla saygı gördü veya sevildi. “cümlelerini söyledi.
Yazarın Diğer Yazıları
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
