11 Kasım’da Gürcistan’da düşen Türk C-130’un kanatlarının gövdeden ayrıldığı görüntüler, tüm C-130 modellerinde bilinen yapısal bir risk olan orta kanat kutusu sorununu yeniden gündeme taşıdı.
11 Kasım’da düşen Gürcistan’da düşen Türk askeri C-130 Hercules nakliye uçağıyla ilgili soruşturmada, uçağın havada parçalandığını gösteren video kayıtlarının ardından orta kanat kutusu (center wing box) yapısına ilişkin olası bir yapısal arıza ihtimali öne çıkıyor. Asian Times‘ta yer analize göre, kanatların gövdeden tamamen ayrıldığı görüntüler, uzmanların dikkatini C-130 platformunda uzun süredir bilinen kanat kutusu sorununa yöneltiyor.
TUAF543 çağrı kodunu kullanan uçak, kazadan yaklaşık 30 dakika önce Azerbaycan’ın Gence Uluslararası Havalimanı’ndan kalkmış, kaza öncesinde 24.000 ft irtifada düz uçuş yapıyordu. Kaza, uçağın radardan kaybolduğunu bildiren Gürcistan hava trafik kontrolü tarafından ilk kez duyuruldu. Çarpışma, Azerbaycan sınırına yakın Gürcistan topraklarında meydana geldi.
Kazaya karışan uçak 68-0160 tescilli 56 yaşındaydı ve daha önce Suudi Arabistan’dan satın alınmıştı. C-130 modellerinin büyük kısmı dünya genelinde hizmetten çekilmiş durumda. TUAF543’ün yakın zamanda aviyonik güncellemeleri ve çeşitli iyileştirmeleri içeren büyük bir revizyondan geçtiği biliniyor. Ancak yapılan revizyonda başka yapısal sorunların ele alındığına dair herhangi bir bilgi bulunmuyor.
Kazaya uğrayan uçak, Karabağ zaferinin geçit törenine katılmak için Azerbaycan’ı ziyaret eden 20 Türk askerini ve mürettebatı taşıyordu.
İLGİLİ HABERLER:
- Bakü’deki 2. Karabağ Zaferi töreninde Türk askerleri yürüdü
- Türk C-130 kargo uçağı Gürcistan’da düştü
- C-130’un dikey stabilizatörü neden koptu?
- C-130 kazasında kara kutulara ulaşıldığı iddia edildi: İki ihtimale odaklanıldı
- Erdoğan açıkladı: C-130 kazasında karakutu incelemeleri başladı
ABD, C-130E modelini 2004’te emekliye ayırmıştı
ABD Hava Kuvvetleri ilk C-130E’yi Aralık 1969’da teslim almıştı; bu tarih, Türk C-130E’nin Marietta, Georgia’daki Lockheed tesislerinde üretildiği yıl ile aynı. ABD Hava Kuvvetleri’nin son C-130E modeli, 35 yıllık hizmetin ardından 2004’te emekliye ayrılmıştı.
Model, dört adet Allison T-56-A-15 turboprop motoru ile çalışıyor.
C-130 kazalarında bilinen kritik nokta: Orta kanat kutusu
C-130 platformlarında, tüm varyantlarda görülen en yaygın tek yapısal sorun orta kanat kutusudur.
Orta kanat kutusu, uçağın kanatlarının gövdeye bağlandığı ana yapısal bölümdür. C-130’un kanadı, bu kutunun içindeki tek bir destek kirişine bağlıdır; bu nedenle çatlak oluşumu ve metal yorgunluğu riski yüksektir.
Bu yüzden her C-130 modeli için belirli bir hizmet ömrü sınırı bulunur ve süre dolduğunda orta kanat kutusunun değiştirilmesi zorunludur. Bu işlem, uçağın bir yıla kadar hangarda kalmasına neden olabilen büyük bir bakım sürecidir.
Hercules filosundaki orta kanat kutusu yenilemeleri dünya genelinde İngiliz şirketi Marshall Aerospace tarafından gerçekleştirilmektedir. Şirketin uluslararası alanda çeşitli ortaklıkları bulunsa da Türkiye’de herhangi bir ortaklığı bulunmamaktadır.
Türk C-130’larında orta kanat kutularının değiştirilip değiştirilmediğine dair herhangi bir bilgi şu anda mevcut değil.
Kazanın nedeni orta kanat kutusu mu?
C-130’un havada parçalanmasına yol açabilecek diğer nedenler arasında metal yorgunluğu veya patlama gibi kinetik bir olay da bulunabilir. Ancak kazayı gösteren videoda herhangi bir patlama izlenimi yaratan görüntü görünmedi.
MSB, C-130 uçuşlarını durdurdu
Milli Savunma Bakanlığı C-130 tipi askeri nakliye uçaklarının uçuşlarının 12 Kasım itibarıyla tedbiren durdurulduğunu açıkladı. Yapılan bilgilendirmede, “C-130 uçaklarımızın uçuşları 12 Kasım itibarıyla tedbiren durdurulmuştur. Detaylı teknik incelemeler sonrası incelemesi tamamlanan uçakların uçuşları tekrar başlayacaktır.” ifadeleri kullanıldı.
Mevcut envanterde:
6 adet C-130B
11 adet C-130E (kaza sonrası 10 adet)
operasyonel olarak listeleniyor. Tüm uçaklarda M ibaresi bulunuyor; bu, modernizasyon sürecinden geçtiklerini gösteriyor.
Türkiye, İngiltere’den 12 C-130J alacak
Türkiye ayrıca Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri’nden 12 adet C-130J modeli satın alacağı açıklandı. C-130J modellerinin de hizmet ömürleri dolduğunda orta kanat kutularının değiştirilmesi gerekebilir.
İLGİLİ HABER
Uzman değerlendirmelerinde, “Eğer merkez kanat kutuları değiştirilmediyse, filodaki hiçbir uçağın uçmaya devam etmesi için geçerli bir neden yoktur” ifadeleri yer alıyor. C-130E ve B modelleri, onlarca yıllık hizmet süreleri nedeniyle birçok hava kuvvetinde müzeye veya hurdaya ayrılmış durumda.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
