Suudi Arabistan’ın yeni havayolu Riyadh Air, merkezi Kral Halid Uluslararası Havalimanı’ndan 2.574 slot hakkı aldı. Bu slot hakkı havayolunun yaz sezonunda operasyonlara başlaması için gereken tüm taleplerinin karşılandığı anlamına geliyor.
Dünyada 75’ten fazla havalimanını yöneten slot koordinatörü olan Airport Coordination Limited (ACL) tarafından Riyadh Air‘a Riyad Kral Halid Uluslararası Havalimanı’nda 2.574 slot hakkı tanındı.
Slot koordinatörlüğünün raporuna göre, havayolu şirketleri Suudi Arabistan’ın başkentine hizmet veren havalimanında toplam 97,130 slot talepte bulunuldu. ACL, 30 Mart 2025’te başlayacak olan yaz sezonu için yeni talep edilen iniş ve kalkış haklarının yalnızca yüzde 38,7’sini tahsis etti.
Riyadh Air, talep ettiği slotların yüzde 100’üne tekabül eden 2.574 slotu alarak yaz sezonunda operasyonlara başlayabilecek.
Riyadh Air’ın kış sezonunda slotu bulunmuyor
Riyadh Air’in 27 Ekim’de başlayan ve 29 Mart 2025’e kadar devam edecek olan mevcut kış sezonu boyunca Kral Halid Uluslararası Havalimanı’nda hiç slotu bulunmuyor.
En fazla slot hakkı Saudia’nın
Öte yandan slot portföyü ile Riyadh Air, tahsis edilen toplam uçuş hareketlerinin yüzde 2’si ile havalimanındaki dördüncü en büyük havayolu oldu. Suudi Arabistan’ın bayrak taşıyıcısı SAUDIA ise yüzde 50,9 ile en büyük paya sahip.
Cidde Havalimanı’nda da sorun yok
Startup taşıyıcı ayrıca Suudi Arabistan’ın diğer büyük havalimanı olan Cidde Kral Abdülaziz Uluslararası Havalimanı’nda 702 slot talep etti ve onu da aldı.
Slot kuralı 1990’larda getirildi?
1990’lı yıllarda havacılık sektörü tek bir pazardan oluştu. Tek pazar sistemi slotlarla ilgili düzenleme ihtiyacı ortaya çıkardı. Slotlar bir havayolunun, havalimanına belirli iniş-kalkış, tarih ve zamanında havalimanlarının tesislerini kullanma izni olarak tanındı. Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği (IATA) slot tahsis sitemini yöneten ilkelere göre; tarafsızlık, şeffaflık ve ayrımcılık yapmama adı altında 1993 yılında Avrupa’daki havalimanlarına erişimi sağlamak için slot tahsisi konusundaki ortak kuralları kabul etti.
“Kullan ya da Kaybet” kuralı nedir?
Slotlar sadece bağımsız koordinatörler tarafından atanmaya başlandı. Yönergeye göre, havayoluna tahsis edilen slotların yüzde 80’i kullanılmak zorunda. Eğer yüzde 80’in altında kullanım yapılması halinde havayolları o slotu kaybediyor. İşte bu yönergeden sonra havayolları özellikle salgının en ağır geçtiği, uçuşların durduğu dönemde “hayalet uçuş” adı verilen boş uçuşlar yapmaya başladılar. Çünkü yüzde 80’in altına inip slot kaybetmek istemediler.
Slot uygulaması Level 3 kategorisinde düzenleniyor
Slot uygulaması özellikle İstanbul, Heathrow, Frankfurt, Amsterdam gibi Level 3 kategorisindeki havalimanlarında gerçekleştiriliyor. Ancak bir havalimanına uzun bir süre uçuş düzenleyen bir havayolu şirketinin slot hakları, belli durumlar haricinde elinden alınamıyor. ‘Historic/tarihsel hak’ olarak görülüyor.
Havacılıkta “slot yemek” nedir?
Kalkış için eksi ve artı 15 dakika kuralı var. Bu zaman dilimi içerisinde kalkış yapılamazsa, havacılık tabiri ile “slot yersiniz” ve yeni bir slot talebinde bulunmak zorunda kalırsınız. Özellikle yoğun havalimanlarında bu durum, bir kaç saati bulan rötarlara sebep olabilir. Bunun yanı sıra iniş ve kalkış slot zaman aralıklarının ihlali sebebiyle, havayolu şirketlerine para cezası da kesilebiliyor.
Havalimanları slot düzenlemeleri açısından üçe ayrılıyor:
- Level 1 (Non-Coordinated Airport) Koordine edilmeyen havalimanı
- Level 2 (Schedules Facilitated Airport) Tarifesi düzenlenen havalimanı
- Level 3 (Coordinated Airport) Koordine edilen havalimanı
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
